Ca na duhet feja kur kemi shkencen?

postuar me 25 Shtator 2022 ne kategorine "Shkenca"
Ne kemi nevoje per fene, ose besimin teist, besimin ne nje fuqi me te larte dhe kuptimin e jetes, edhe pse e kemi shkencen dhe po jetojme ne nje epoke revolucioni dhe perparimi shkencor te pershpejtuar, por ne te vertete nuk kemi zgjidhur asnje problem per njerezimi, nder nje mori problemesh qe na mundojne qe nga fillimi i gjithckaje.

A e ka eliminuar shkenca, ose te pakten minimizuar, luften? Larg asaj. Ne fakt, shumat me te cmendura te parave te investuara ne kerkime shkencore jane investuar ne kerkime shkencore ushtarake. Sido qe te jete, shkenca ne fakt e ka bere luften shume me efektive ne shkaterrimin e njerezimit nga brenda dhe jashte.

A e ka eliminuar, apo te pakten minimizuar urine, shkenca dhe gjithe bashkimi dhe manipulimi gjenetik i bimeve? Larg asaj. Ne jetojme ne nje epoke ku uria eshte e shfrenuar, jo vetem ne Afrike dhe Azi, por ne Perendim dhe ne vendet tona me te zhvilluara! Ka organizata jofitimprurese, ato qe jane ne veshtiresi financiare - ne SHBA, ne Mbreteri te Bashkuar, madje edhe ne Suedi! Imagjinoni si eshte ne Afrike.

A e ka eliminuar shkenca, ose te pakten minimizuar, varferine? Larg asaj. Ne po jetojme ne nje epoke varferie te perhapur ne cdo cep te planetit. Per me teper, hendeku midis te pasurve dhe te varferve vazhdon te behet gjithnje e me i madh. Dhe pjesa me e keqe e te gjithave: klasa e mesme (ata qe nuk jane te pasur te ndyre, por jane te arsimuar dhe thjesht ia dalin mbane), klasa qe rrit ekonomine, pasuron kulturen dhe siguron nje ure lidhese midis dy klasave te tjera, po zvogelohet cdo vit e me shume.

A na ka ndihmuar shkenca te shpetojme nga racizmi? Aspak! Perkundrazi, evolucioni, gjoja nje shkence, u perdor jo shume kohe me pare per te "provuar" se njeriu afrikan eshte "me pak i evoluar" se njeriu kaukazian! E njejta shkence madje dha themelin per ideologjine naziste (e gjithe rremuja e races ariane e shoqeruar me mbijetesen e me te fortit qe kerkon lufte dhe konflikt midis grupeve te njerezve per te "pershpejtuar" evolucionin e races)!

A na ka ndihmuar shkenca, te heqim qafe urrejtjen dhe te shohim se sa e kote eshte ajo? Jo! Perkundrazi, disa nga njerezit me arrogante, me te padrejte dhe me shfrytezues, jane disa teofobe ateiste, ose ateiste qe tallen me te gjithe fene, mallkojne figurat fetare publikisht, dhe nxisin zemerim dhe urrejtje kudo qe debatojne. Dhe ata perdorin shkencen si justifikimin e tyre kryesor per qendrimin e tyre vete-drejtues!

A na ka ndihmuar shkenca te eliminojme pabarazine? Po per seksizmin ne pune? Po per plakjen? A e ka sheruar kancerin? Semundje te zemres? Apo epidemite? A e ka sheruar shkenca ftohjen e zakonshme? Te pakten gripin? Jo. Shkenca nuk ka bere asgje nga keto, dhe keta jane vetem shembuj. Ka shembuj te tjere te panumert, dhe shumica e tyre jane ne fushen e vete shkences.

Kurse feja, feja mund te mos sheroje as te ftohtin e zakonshem, por te pakten feja nuk pretendon se nje nga pergjegjesite e saj eshte sherimi i semundjeve. Nga ana tjeter, ne natyrisht presim qe shkenca te na ndihmoje te kurojme semundje te thjeshta. E megjithate, te njejtet njerez qe do te perpiqen shpejt te na shpjegojne pse shkenca nuk e ka sheruar virusin e ftohjes se zakonshme, jane po te njejtet njerez, qe besojne lehtesisht se shkenca ne fakt ka sheruar viruse shume me te rrezikshme dhe komplekse nepermjet vaksinave! Dhe nese argumentojme kunder kesaj, ata do te na quajne shpejt teoricien konspiracionist, dhe do na skualifikojne argumentet menjehere. Kurse feja mund te mos sheroje kancerin, jo drejtperdrejt, por te pakten mund te lehtesoje dhimbjen, deshperimin dhe stresin, jo vetem te pacienti, por edhe te anetaret e familjes se pacientit.

Shkenca nuk mund t'i jape nje kuptim jetes tone, nje arsye, nje qellim; pervec qellimeve mekanike te nje shperthimi te paarsyeshem dhe qe sot kemi krijuar nje logjike dhe arsye fale evolucionit por ne fund, per shkencen - ne jemi vec krijesa te pakuptimta. Feja, nga ana tjeter, i jep nje kuptim jetes tone dhe shpreses per te ardhmen, madje edhe per perjetesine. Dhe na jep nje arsye per te filluar diten, arsye qe shkenca nuk i shpjegon dot.