Martesa si institucion natyror

Martesa eshte nje praktike e perbashket per te gjitha kulturat ne te gjitha moshat. Prandaj, martesa eshte nje institucion natyror, dicka e perbashket per te gjithe njerezimin. Ne nivelin e saj me themelor, martesa eshte nje bashkim midis nje burri dhe nje gruaje me qellim te riprodhimit dhe mbeshtetjes se ndersjelle, dhe (ose) dashurise. Secili bashkeshort ne nje martese heq dore nga disa te drejta mbi jeten e tij ose te saj ne kembim te te drejtave mbi jeten e bashkeshortit tjeter.

Ndersa divorci ka ekzistuar gjate gjithe historise, ai ka qene i rralle deri ne shekujt e fundit, gje qe tregon se, edhe ne formen e saj natyrore, martesa eshte menduar te jete nje bashkim i perjetshem.

Elementet e nje martese natyrale

Sic shpjegohet ne "Fjalorthin Katolik te Xhepit", ka kater elemente te perbashket per martesen natyrale gjate historise:

1. Martesa eshte nje bashkim i sekseve te kunderta.

2. Martesa eshte nje bashkim i perjetshem, qe perfundon vetem me vdekjen e njerit bashkeshort.

3. Martesa perjashton nje bashkim me ndonje person tjeter per sa kohe qe ajo ekziston.

4. Natyra e perjetshme dhe ekskluziviteti i marteses garantohen me kontrate.

Pra, edhe ne nje nivel natyror, divorci, tradhtia bashkeshortore dhe "martesa homoseksuale" nuk jane te perputhshme me martesen (e krishtere) dhe mungesa e dedikimit do te thote se nuk ka pasur martese te vlefshme.

Martesa si nje institucion i mbinatyrshem

Ne Kishen Katolike, megjithate, martesa eshte me shume se nje institucion natyror; bashkimi martesor u ngrit nga vete Krishti si nje nga shtate sakramentet, me pjesemarrjen e Tij ne dasmen ne Kane (Gjoni 2:1-11). Prandaj, martesa midis dy te krishtereve ka nje element te mbinatyrshem, por edhe natyror. Ndersa pak te krishtere jashte kishes katolike dhe ortodokse e konsiderojne martesen si nje sakrament, kisha katolike kembengul se martesa midis dy te krishtereve te pagezuar, per sa kohe qe lidhet me synimin per te lidhur nje martese te vertete, eshte nje sakrament.

Ministrat e Sakramentit

Si mund te jete sakrament martesa midis dy te krishtereve jo-katolike, por te pagezuar, nese nje prift katolik nuk e kryen martesen? Shumica e njerezve, perfshire shumicen e katolikeve romake, nuk e kuptojne se sherbetoret e sakramentit jane vete bashkeshortet. Ndersa Kisha i inkurajon fuqimisht katoliket te martohen ne prani te nje prifti (dhe te kene nje meshe dasme, nese te dy bashkeshortet e ardhshem jane katolike), ne menyre rigoroze, prifti nuk eshte i nevojshem nese nje diakon eshte i pranishem.

Pra, thene me thjeshte, martesa duhet te plotesoje keto kater kushte:

(1) bashkshortet jane te lire te martohen (ligjerisht);

(2) bashkshortet vullnetarisht duan te martohen;

(3) bashkshortet synojne te martohen per gjithe jeten, te jene besnike ndaj njeri-tjetrit dhe te jene te hapur ndaj femijeve;

(4) bashkeshortet e japin pelqimin ne menyre kanonike, dmth, ne prani te dy deshmitareve dhe para nje sherbetori te autorizuar sic duhet, nga kisha. Perjashtimet nga kerkesa e fundit duhet te miratohen nga autoriteti i kishes.

Shenja dhe efekti i Sakramentit

Bashkeshortet jane sherbetoret e sakramentit te marteses, sepse shenja - shenja e jashtme - e sakramentit nuk eshte mesha e dasmes ose ndonje gje qe prifti mund te beje, por vete kontrata e marteses. Kjo nuk nenkupton licencen e marteses qe cifti merr nga shteti, por betimet qe secili bashkeshort i ben tjetrit. Per sa kohe qe secili bashkeshort synon te lidh nje martese te vertete, sakramenti kryhet.

Efekti i sakramentit eshte nje rritje e hirit shenjterues per bashkeshortet, nje pjesemarrje ne jeten hyjnore te vete Zotit.

Bashkimi i Krishtit dhe Kishes se Tij

Ky hir shenjterues e ndihmon cdo bashkeshort qe te ndihmoje tjetrin te perparoje ne shenjteri dhe i ndihmon ata se bashku te bashkepunojne ne planin e Perendise per shelbimin duke rritur femije ne besim.

Ne kete menyre, martesa sakramentale eshte me shume se nje bashkim i nje burri dhe nje gruaje; eshte, ne fakt, nje lloj dhe simbol i bashkimit hyjnor midis Krishtit si dhenderr, dhe kishes se Tij si nuses. Si te krishtere te martuar, te hapur ndaj krijimit te nje jete te re dhe te perkushtuar per shpetimin tone te ndersjelle, ne marrim pjese jo vetem ne aktin krijues te Perendise, por ne aktin shelbues te Krishtit.